Indikacije za neuroloski pregled su razne. Od drhtavice do paralize nekog od ekstremiteta, a u težim slučajevima i nemogućnost ustajanja ili kretanja. Svako od neuroloških stanja treba na vrijeme prepoznati i početi terapiju što prije da bi se spriječila neželjena dejstva same bolesti koja može brzo da napreduje.

Najčešći neuroloski poremećaji nastaju kao posledica traume (udarac autom, pad sa visine i slično) i u takvim slučajevima veoma je bitno reagovati na vrijeme. Povrede mozga, kičme i nerava mogu izazvati trajna nepovratna oštećenja. Zbog toga je bitno odmah reagovati i dovesti psa ili mačku u ordinaciju kako bi veterinar mogao da ga/je neurološki pregleda. Neurološki pregled se sastoji iz niza testova koje će vaš veterinar da napravi nebi li otkrio nepravilnosti u ponašanju i svesti Vašeg ljubimca. Pregled se vrši na budnoj životinji, u prisustvu vlasnika. Sastoji se od procjene mentalnog statusa, ponašanja, položaja tijela, hoda, položajnih reakcija, pregleda nerava glave, pregleda spinalnih nerava, percepcije bola, stanja bešike i drugih parametara. Ciljevi ovog pregleda su:

1. definisati da li je problem neurološki ili ne
2. definisati koji deo neurološkog sistema nije u redu
3. sastaviti listu diferencijalnih dijagnoza
4. sastaviti dijagnostički plan kojim bi došli do potvrde dijagnoze

Svesnost ( mentalni status ) je stanje životinje u kojem ona odgovara na spoljne stimuluse očekivanom reakcijom. Kada se on poremeti nastaju stanja depresije, kome, histerije, ponavljanje nekih radnji kao sto su šetanje u krug na lijevu ili desnu stranu, pritiskanje glave o neki predmet,pod ili zid i slično.
Ponašanje životinje umnogome zavisi od navika, položaja u društvenoj ljestvici (dominantan suprotno podredjenom psu npr.) i načina na koji se mozak svake jedinke prilagođava spoljašnjim stimulusima. U nenormalno ponašanje spadaju: agresija, strah, dezorijentacija, kompulsivne radnje itd.

Normalan položaj tijela zavisi od interakcije nekoliko sistema: mozga, kičmene moždine, mišića, sistema za ravnotežu i vizuelizaciju i proprioceptivnog sistema. Povreda na bilo kom od ovih sistema će se manifestovati nenormalnim položajem tijela. Držanje glave okrenute u stranu, uvrtanje glave oko svoje ose, izvijanje kičme na gore ili dole su samo neki od poremećaja koji su mogući.

Analiza hoda je verovatno najbitiniji i ujedno najteži dio neurološkog pregleda. Normalan hod pasa i mačaka je dijagonalan. To znači da u isto vreme jedna prednja noga i dijagonalna zadnja noga nose teret, dok su druge dve noge u " letećoj " fazi. Mnoge neurološke, ali i ortopedske bolesti ( ponekad i neke sistemske bolesti ) izazivaju poremećaj hoda . Najčešće se javljaju tri abnormalnosti hoda: šepanje, slabost ( pareza) i nesposobnost koordinacije pokreta nogu ( ataksija ).

Pregled reakcija u određenim položajima se izvodi nakon analize hoda i pomaže u otkrivanju abnormalnosti koje nisu uočene u prethodnom pregledu. U ovim reakcijama učestvuje cijeli nervni sistem i vrlo su bitne za otkrivanje suptilnih abnormalnosti.

Pregled kranijalnih nerava koje čini 12 pari nerava čija je funkcija inervacija struktura bitnih za: vid, ravnotežu, gutanje, lučenje suza, pljuvačke, sluh… Ovaj pregled je vrlo bitan za lokalizaciju i otkrivanje prirode lezije. Pregled spinalnih refleksa se uglavnom obavlja na kraju pregleda. Životinja leži opuštena na strani. Refleksi po jačini mogu da budu: normalan, slab, jak, preteran, odsutan.

Test na površni bol se obavlja nježnim štipanjem kože hvataljkama. Duboki bol se testira štipanjem prstiju, perinealne regije i repa. U oba testa očekuje se opšta reakcija pacijenta koja ne podrazumjeva samo lokalni trzaj već i psihičku reakciju pacijenata na neprijatni stimulus (okretanje glave, cviljenje, lajanje i slično). Putevi dubokog bola se nalaze duboko u kičmenoj moždini i ovaj refleks nam govori o obimu oštećenja.

Pregled funkcije besike i analnog sfinktera nam govori kako o mjestu povrede tako i o sposobnosti životinje da sama vrši nuždu. Ukoliko je povrijeđen dio kičmene moždine koji inerviše analni sfinkter i sfinkter bešike može doći do zadržavanja mokraće i/ili fecesa ili suprotno životinja može da mokri ili obavlja nuždu nekontrolosano. Nijedna od ove dvije krajnosti nije poželjna kako za Vas tako i za Vašeg ljubimca.

Neuroloski pregled treba obaviti što prije nakon zbrinjavanja životinje u slučaju nastanka nervnih simptoma nakon traume.